Get health and wellness information in your preferred language
Indus Community Services has been one of the agencies funded to contribute to raising awareness in the South Asian Communities. Indus will be developing dementia guides and information tailored for the South Asian communities by providing them with language specific workshops, activity kits, and culturally appropriate awareness-raising campaigns on dementia and brain health.
ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਕੀ ਹੈ?
ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਕੀ ਹੈ?
ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਸ਼ਬਦ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਨਿਊਰੋਡੀਜਨਰੇਟਿਵ ਅਤੇ ਨਾੜੀ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਾਂ ਸੱਟਾਂ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬੋਧਾਤਮਕ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ (1)। ਇਹਨਾਂ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ (2):- ਯਾਦ ਸ਼ਕਤੀ
- ਵਿਅਕਤੀ, ਸਥਾਨ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ
- ਭਾਸ਼ਾ- ਸਧਾਰਨ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲਣਾ ਜਾਂ ਗਲਤ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ
- ਮੂਲ ਗਣਿਤ ਦੇ ਹੁਨਰ
- ਨਿਰਣਾ
- ਸੰਖੇਪ ਸੋਚ
- ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਮੂਡ, ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੋਚਣ ਦੀਆਂ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਲਈ ਇੱਕ ਛਤਰੀ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜੋ ਕਾਫ਼ੀ ਗੰਭੀਰ ਹੈ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਉੁੱਤੇ ਅਸਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਅਲਜ਼ਾਈਮਰ ਰੋਗ ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਿਸਮ ਹੈ। ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਿਸਮਾਂ ਗੈਰ-ਉਲਟਣਯੋਗ (ਡੀਜਨਰੇਟਿਵ) ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਨਾ-ਰਿਵਰਸੀਬਲ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਜੋ ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾਂ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ (5)। ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ ਨਾਲ ਬੁਢਾਪੇ ਅਤੇ ਬੁਢਾਪੇ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ
ਹਾਲਾਂਕਿ ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ ਬੁਢਾਪੇ ਦਾ ਇੱਕ ਅਟੱਲ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਮਰ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜੋਖਮ ਕਾਰਕ ਹੈ। ਬੁਢਾਪੇ ਵਿੱਚ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣਾ, ਧਮਨੀਆਂ ਅਤੇ ਨਾੜੀਆਂ ਦਾ ਕਠੋਰ ਹੋਣਾ, ਅਤੇ ਕੁਝ ਉਮਰ-ਸਬੰਧਤ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ (6):| ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਦੇ ਲੱਛਣ | ਉਮਰ ਸੰਬੰਧੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ |
|---|---|
| ਭਾਸ਼ਾ (ਜੇਕਰ ਉਹ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਸ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਹ ਵੱਡੇ ਹੋ ਕੇ ਬੋਲਦੇ ਹਨ) | ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਵਿੱਚ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਮੁਸ਼ਕਲ |
| ਜਾਣੂ ਵਸਤੂਆਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇਣ ਲਈ ਅਸਾਧਾਰਨ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ | ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਲੱਭਣ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨਾ ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨਾ |
| ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਕੁੰਜੀਆਂ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਖੁਦ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਾ ਕਰਨਾ, ਜਾਂ ਇਹ ਭੁੱਲਣਾ ਕਿ ਉਹ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹਨ | ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਕਾਰ ਦੀਆਂ ਚਾਬੀਆਂ ਜਾਂ ਆਈਟਮਾਂ ਨੂੰ ਗਲਤ ਥਾਂ ਦੇਣਾ |
| ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਮੈਂਬਰ ਜਾਂ ਦੋਸਤ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਛਾਣਨਾ | ਕਿਸੇ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਵਾਲੇ ਦਾ ਨਾਮ ਭੁੱਲ ਜਾਣਾ |
| ਕਿਸੇ ਜਾਣੇ-ਪਛਾਣੇ ਇਲਾਕੇ/ਰੂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁੰਮ ਹੋਣ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ | ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਣੇ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਅਨੁਭਵ, ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹਿਣਗੇ |
| ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲਣਾ | ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਜ਼ਾ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲਣਾ |
| ਬੋਧਾਤਮਕ ਹੁਨਰ (ਸੋਚਣਾ ਅਤੇ ਅਰਥ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨਾ) | ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ |
- ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਜਾਂ ਉਲਝਣ
- ਚਿੱਤਰ ਅਤੇ ਸਪੇਸ ਨਾਲ ਸਮੱਸਿਆ
- ਮਾਨਸਿਕ ਕਾਰਜ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ (ਬੈਂਕਿੰਗ, ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਣਾ)
ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਦਾ ਨਿਦਾਨ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
- ਇੱਕ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਦਾਤਾ ਇਹ ਦੇਖਣ ਲਈ ਧਿਆਨ, ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ, ਸਮੱਸਿਆ ਹੱਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬੋਧਾਤਮਕ ਯੋਗਤਾਵਾਂ 'ਤੇ ਟੈਸਟ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ (7)। ਇੱਕ ਸਰੀਰਕ ਮੁਆਇਨਾ, ਖੂਨ ਦੇ ਟੈਸਟ, ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਸਕੈਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੀਟੀ ਜਾਂ ਐਮਆਰਆਈ ਇੱਕ ਅੰਤਰੀਵ ਕਾਰਨ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- ਹੋਰ ਤਸ਼ਖ਼ੀਸ ਲਈ ਡਾਕਟਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੇਰੀਏਟ੍ਰੀਸ਼ੀਅਨ ਕੋਲ ਭੇਜ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਦਾ ਨਿਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ, ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਹੈ। ਡਾਇਗਨੌਸਟਿਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੁਆਰਾ, ਇਹ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਜਾਂ ਹੌਲੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਿਮਾਗੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਲਈ ਦਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਜੋ ਇੰਦਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤੇਜਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੰਗੀਤ ਸੁਣਨਾ), ਜੋ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਉਤੇਜਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ), ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਮਾਹਰ ਡਾਕਟਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਉਚਿਤ ਇਲਾਜ ਯੋਜਨਾ ਅਤੇ ਫਾਲੋ-ਅਪ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਮੈਂ ਡਿਮੇਨਸ਼ੀਆ ਵਾਲੇ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹਾਂ?
- ਧੀਰਜ ਅਤੇ ਸਮਝ ਰੱਖੋ
- ਸਧਾਰਨ ਸ਼ਬਦਾਂ, ਸਧਾਰਨ ਵਾਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ, ਅਤੇ ਇਹ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਇਸ਼ਾਰਿਆਂ ਦੀ ਵੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹੋ। - ਸਮਾਪਤ ਹੋਏ ਸਵਾਲ (ਹਾਂ/ਨਹੀਂ)
- ਸਾਈਟ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਅਤੇ ਸਪਸ਼ਟ ਲਾਈਨ ਤੋਂ ਪਹੁੰਚ
- ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸੋਚ-ਸਮਝ ਕੇ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲਈ ਸਮਾਂ ਦਿਓ
- ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖੋ, ਅਤੇ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੇ ਟੋਨ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾਓ
- ਭਰੋਸਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੋ
- ਲੋੜ ਪੈਣ 'ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਕਰੋ ਜਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਦਿਓ
- ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਸੰਕੇਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੋ ਜਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖੋ
- ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਕੇ ਸਮਝਦਾਰੀ ਦਿਖਾਓ
- ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਮਸਤੀ ਕਰਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਹਾਸੇ ਦੇ ਪਲ ਲੱਭੋ ਅਤੇ ਬਣਾਓ
ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਡਿਮੈਂਸ਼ੀਆ ਕੇਅਰ ਗਾਈਡ
Are you or someone you know navigating the journey of dementia within the South Asian community? We understand the unique challenges and cultural nuances that come with it. Introducing our dementia guide tailored specifically for South Asians living with dementia and their care partners.
- Uncover statistical insights and types of dementia, while learning to recognize its signs and stages.
- Explore effective communication strategies and practical tips for personal expressions with empathy and patience.
- Dive into dementia-specific activities and empower care partners with vital self-care strategies.
Let’s unmask stigma, foster inclusive conversations, and access valuable resources together. Join us on this journey of understanding, support, and empowerment.
This guide is available in English, Punjabi, Hindi, Gujarati, Tamil and Urdu.
Additional Resources
Forward with Dementia has worked with people with lived experience to publish resources about dementia that are tailored to the South Asian community, available in: English, Punjabi, Hindi, Urdu, and French! The resources can be viewed and downloaded for free, at www.forwardwithdementia.ca.
The Forward with Dementia initiative aims to address stigma about dementia and provide hope that people can live fulfilling lives with dementia. People living with dementia and caregivers have a right to information that is aligned with their unique culture. The Forward with Dementia team is addressing this gap by co-designing resources that are translated and adapted to be culturally-specific! The website includes information, resources, strategies, and personal stories that were co-designed with people living with dementia, family and friend care partners, and health and social care providers.
This phase of the Forward with Dementia initiative is funded by the Public Health Agency of Canada.
FOOTNOTES AND REFERENCES
- https://www.canada.ca/en/public-health/services/publications/diseases-conditions/dementia-strategy.html
- https://www.canada.ca/en/public-health/services/funding-opportunities/grant-contribution-funding-opportunities/dementia-strategic-fund-awareness-raising-initiatives-request-funding.html
- https://www.canada.ca/en/public-health/services/funding-opportunities/grant-contribution-funding-opportunities/dementia-strategic-fund-awareness-raising-initiatives-request-funding.html
- https://www150.statcan.gc.ca/n1/daily-quotidien/171025/dq171025b-eng.pdf
- https://www.mountsinai.org/health-library/diseases-conditions/dementia
- https://www.cdc.gov/aging/dementia/index.html#:~:text=Dementia%20is%20not%20a%20specific,most%20common%20type%20of%20dementia
- https://www.cdc.gov/aging/dementia/index.html#:~:text=Dementia%20is%20not%20a%20specific,most%20common%20type%20of%20dementia
- https://dementiahindi.com/caregivers/toolkit/communication/
